عوامل تربيت
چهارشنبه 95/08/19
يَآ أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَآءَتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبّكُمْ وَشِفَآءٌ لِّمَا فِى الصُّدُورِ وَهُدىً وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ
اى مردم! همانا از سوى پروردگارتان پند و اندرزى براى شما آمد كه مايهى شفا براى آنچه در سينههاى شماست
و هدايت و رحمتى براى مؤمنان است.
پيامبراكرمصلى الله عليه وآله فرمود: «اذا التبسَتْ عليكم الفِتن كالّيل المُظلم فعليكم بالقرآن فانّه شافع
مشفّع…» در هجوم فتنههاى تيره و وحشتناك، به قرآن پناه بريد كه هم موعظه است، هم شفا، هم نور و هم
رحمت.
امام صادقعليه السلام فرمود: «شفاء لما فى الصّدور من الامراض الخواطر و مشبّهات الامور» قرآن، براى تمام
امراض روحى و شبهات و افكار شفاست.
گويا آيه اشاره به مراحل چهارگانهى تربيت و تكامل دارد، يعنى:
الف: مرحلهى موعظه، نسبت به كارهاى ظاهرى. «موعظة من ربّكم»
ب: مرحلهى پاكسازى روح از رذايل. «شفاء لما فى الصّدور»
ج: مرحلهى راهيابى به سوى مقصود. «هدىً»
د: مرحلهى دريافت رحمت الهى. «رحمة للمؤمنين»
وفاى به عهد
چهارشنبه 95/08/19
وفاى به عهد در تمام موارد زير لازم است:
الف) عهدى كه خداوند از طريق فطرت يا انبيا با انسانها بسته است. «ألم أعهد اليكم يا بنى آدم…»
ب) عهدى كه انسان با خدا مىبندد. «و منهم من عاهد اللّه لئن آتانا من فضله…»
ج) عهدى كه انسان با مردم مىبندد. «و الموفون بعهدهم اذا عاهدوا…»
د) عهد رهبر با امّت و بالعكس. «الذين عاهدت منهم ثم ينقضون عهدهم»
پرهيز از سخن لغو
چهارشنبه 95/08/19
1. مؤمن واقعى كسى است كه نه تنها به مجلس لغو نمىرود و به سخن لغو گوش نمىدهد، بلكه اگر كلام
بيهودهاى هم شنيد، عكسالعمل نشان مىدهد. «و اذا سمعوا اللغو اعرضوا عنه»
2. يكى از نمونههاى صبر، بىاعتنايى به لغو و اعراض از آن است. «صبروا - اعرضوا عنه»
3. اعراض از لغو در گفتن، شنيدن، ديدن و معاشرت، كمالى است كه در همهى اديان الهى از آن ستايش شده
است. «سمعوا اللغو اعرضوا عنه» (آيه فوق در توصيف گروهى از اهلكتاب است.)
4. از شيوههاى عمومى وسادهى نهى از منكر، اعراض از منكر است. «سمعوا… اعرضوا عنه» (لغو را با لغو پاسخ
نگوييم.)
5. انسان در برابر آنچه مىشنود، مسئول است. «سمعوا… اعرضوا»
6. قاطعيّت، صلابت و عدم سازش، نشانگر ايمان راسخ است. «لنا اعمالنا و لكم اعمالكم»
7. سود و زيان عمل هركس به خود او برمىگردد. «لنا اعمالنا و لكم اعمالكم»
8. اعراض، بايد كريمانه باشد. «اعرضوا… سلام عليكم»
9. اعراض بايد همراه هشدار به اهل لغو باشد. «اعرضوا… لانبتغى الجاهلين»
10. لغو، ميوهى جهل و بيهودهگو، جاهل است. «لانبتغى الجاهلين»
دورى از سخن و مجلس باطل
چهارشنبه 95/08/19
از ديدگاه اسلام، آهنگهايى كه متناسب با مجالس فسق و فجور و گناه باشد و قواى شهوانى را تحريك نمايد،
حرام است، ولى اگر آهنگى مفاسد فوق را نداشت، مشهور فقها مىگويند: شنيدن آن مجاز است.
امام باقرعليه السلام فرمود: غنا، از جمله گناهانى است كه خداوند براى آن وعدهى آتش داده است، سپس اين
آيه را تلاوت فرمود: «و من النّاس من يشترى لهو الحديث…». بنابراين غنا، از گناهان كبيره است، زيرا گناه
كبيره به گناهى گفته مىشود كه در قرآن به آن وعدهى عذاب داده شده است.
در سورهى حج مىخوانيم: «واجتنبوا قول الزّور»از سخن باطل دورى كنيد. امام صادقعليه السلام فرمود: مراد از
«قول زور» آوازه خوانى و غناست
از امام صادق و امام رضاعليهم السلام نيز نقل شده كه يكى از مصاديق «لهو الحديث» در سورهى لقمان، غنا
مىباشد.
در روايات مىخوانيم:
* غنا، روح نفاق را پرورش مىدهد و فقر و بدبختى مىآورد.
* زنان آوازهخوان و كسى كه به آنها مزد مىدهد و كسى كه آن پول را مصرف مىكند، مورد لعنت قرار گرفتهاند،
همان گونه كه آموزش زنان خواننده حرام است.
* خانهاى كه در آن غنا باشد، از مرگ و مصيبت دردناك در امان نيست، دعا در آن به اجابت نمىرسد و فرشتگان
وارد آن نمىشوند.
مسئوليت انسان در برابر خانواده
چهارشنبه 95/08/19
در آيات متعدّدى از قرآن به رسالت انسان در برابر خانوادهاش اشاره شده است، از جمله:
- «قوا انفسكم و اهليكم ناراً»
- «وأمر اهلك بالصلاة و اصطبر عليها»(2167) اهل خود را به نماز فرمان ده وبر آن پايدارى كن.
- «و انذر عشيرتك الاقربين»نزديكترين بستگانت را هشدار ده.
- «يا بنىّ اقم الصلاة و أمر بالمعروف»(2169) فرزندم! نماز به پا دار و امر به معروف كن.
- «قل لازواجك و بناتك و نساء المومنين»اى پيامبر! به زنان و دختران خود و سپس زنان مؤمنان بگو…
- «ان الخاسرين الّذين خسروا انفسهم و اهليهم يوم القيامة»زيانكاران واقعى كسانى هستند كه خود و
خانوادهشان در قيامت باختهاند.
- «انّا كنّا فى اهلنا مشفقين»مردان خدا در مورد خانوادهشان دغدغه دارند و بى تفاوت نيستند.
- «و كان يأمر اهله بالصلاة»پيامبر، همواره خانوادهاش را به نماز سفارش مىكرد.
در روايات نيز توجّه بسيارى به اين موضوع شده كه چند نمونهاى ذكر مىشود:
- امام علىعليه السلام مىفرمايد: «علّموا انفسكم و اهليكم الخير و ادّبوهم»به خود و خانوادهتان خير بياموزيد و
آنان را ادب كنيد.
- پيامبر اكرمصلى الله عليه وآله فرمودند: «كلّكم راع و كلكم مسئول عن رعيّته… الرجل راع على اهل بيته…
فالمرئة راعية على اهل بيت بعلها و ولده» همه شما نسبت به زير دست خود مسئول هستيد. مرد، مسئول
خانوادهاش؛ زن، مسئول شوهر و فرزندش است.
- پيامبر اسلامصلى الله عليه وآله مىفرمايد: «مرّوا صبيانكم بالصلاة اذا بلغوا سبع سنين واضربوهم على تركها
اذا بلغوا تسعاً و فرقوا بينهم فى المضاجع اذا بلغوا عشرا»همين كه فرزندتان به هفت سالگى رسيد، آنان
را به نماز فرمان دهيد و همين كه نه ساله شدند، سختگيرى تا مرز تنبيه بدنى مانعى ندارد و بستر و رختخواب
آنان را در ده سالگى جدا كنيد.
