وضعیت کسی که در مقابل مردم جانماز آب می کشد و در خفا گناه می کند چگونه است؟

در بین رذائلی که انسان به آن مبتلا می ‏شود و در معارف ما حتّی بیش از کفر نسبت به آن نکوهش شده، مسأله نفاق است که از آن به دورویی تعبیر می‏ کنیم. نفاق گاهی در ارتباط با مخلوق است؛ مثلاً کسی روابطی منافقانه با افراد داشته باشد و در علن اظهار دوستی ولی از آن ‏طرف در خفاء دشمنی کند. امّا گاهی نفاق با خالق است، نه با مخلوق! البتّه با خالقش منافقانه عمل می‏ کند، برای بهره‏ کشی از مخلوق.

امام جواد در این روایت کوتاه می‏ فرمایند: «لَا تَکُنْ وَلِیّاً لِلَّهِ فِی الْعَلَانِیَةِ». تو از آنهایی نباش که در ظاهر و علن طوری خودشان را جلوه می ‏دهند که از دوستان خدا هستند، آدم متدیّن و خوبی هستند، امّآ در خفا دشمن خدایند!
به تعبیر ساده، از کسانی نباش که در علن و مقابل مردم، جانماز آب می‏ کشند، امّا در خفاء خلاف شرع می‏ کنند، «وَلِیّاً لِلَّهِ فِی الْعَلَانِیَةِ عَدُوّاً لَهُ فِی السِّرِّ». «عَدُوّاً لَهُ»، یعنی دشمنی با خدا. سرپیچی از فرمان خدا در خفاء دشمنی با خدا است دیگر. از این افراد نباش. این انسان بدترین فرد است.
یک وقت شخصی با مردم منافقانه عمل می‏ کند، مثلاً مقابل رویش می‏ گوید: من خیلی با شما کذا و فلان، بعد پشت سرش بد می‏ گوید و منافقانه عمل می‏ کند و دورویی می‏ نماید که این دورویی با شخص مخلوق است. بدتر از این، دورویی با خالق است که در علن اظهار تدیّن و دوستی با خدا می‏ کند امّا در خفاء کارهایی که می‏ک ند خلاف شرع است، «عَدُوّاً لَهُ فِی السِّرِّ».

حضرت می‏ فرمایند: از این‏ها نباش. کار این سنخ افراد، در قیامت سخت‏تر از کفّار است. چون این‏طور نیست که کفّار را از این‏جا که می ‏برند یک سر در آتش جهنم بیاندازند. یک وقت اشتباه نکنید! چون بعضی از کفّار مستضعف ‏اند. استضعاف یعنی چه؟ یعنی حقّ به اینها نرسیده. اگر شعار حق هم بوده امّا کسی برایشان تبیین نکرده است.
در روایات داریم: هنگام مرگ حقّ را به اینها عرضه می‏ کنند، اگر قبول کرد، همین کافر بهشتی می‏ شود، اگر قبول نکرد، معلوم می ‏شود با خدا دشمنی دارد و لذا راه و مسیرش جهنّم می ‏شود. ولی منافق‏ این‏طور نیست و کارشان سخت ‏تر از کافران است.