چنان که در آیـات و روایات متعدّد استفاده می شود مطلـوب اسلام از توزیـع، مواسـات و ایثـار است. مقصـود از مواسات شرکت دادن دیگران در اموال خویش است، به گونه ای که همه، اعضای یک خانواده می باشند و تلاش می کنند تا نیازهای یکـدیگر را بر طرف کـنند و مقصود از ایثار مقدّم داشتن دیگران بر خویشـتن می باشد، یعنی در مواردی که دیگران را بر خویش مقـدّم بدارند. و این بالاتر از مواسات است. اسلام در نظـام توزیـع خویـش آن را هـدف عالـی خود قرار داده است. خداونـد در وصف انصار می فرماید: «و یؤثـرون علی انفسهم و لو کـان بهم خصاصه«؛ «دیگران را بر خویش مقدّم می دارند، اگر چه خود مبتلا به فقر باشند.»(سوره حشر، آیه 9)

وقف از این جهت که عموماً فلسفه ی وجودی آن تلاش برای رفع نیاز دیگران است و در حقیقت واقف فقرا و محرومین را در روزی و معاش خود شریک می کند و قسمتی از اموالی را که خداوند به وی ارزانی داشته است در جهت مصالح آن ها قرار می دهد بنابرین نقش وقف دراسلام از مهم ترین بحث هاست و در قرآن کریم نیز از این موضوع به قشنگی یاد کرده است. از طرف دیگر وقف یک نوع صدقه است و صدقات از اموری هستند که باعث ” تزکیّه ” می شوند؛چه به صدقات واجب زکات گفته می شود.زکات در قرآن گاهی به معنی طهارت و پاکیزگی پامده است، مانند آیه 9 از سوره شمس: «و قد افلح من زکّها«؛ «نجات یافت ان کس که نفس را پاک کرد.»و نیز در جای دیگری می فرمائد: «خذ من اموالهم صدقه تطهرهم و تزکّهم بها و صلّ علیهم انّ صلواتک سکن لهم و الله سمیع علیم«؛ «ای رسول ما! تو از مؤمنان صدقات را دریافت کن، تا بدان صدقات نفوس آن ها را پاک و پاکیزه سازی، و آن ها را به دعای خیر یاد کن که دعای خیر تئ در حق آنان موجب تسلّی خاطر آن ها می شود و خدا شنوا و داناست. (سوره توبه، آیه 105). در این آیه خداوند به پیغمبر (ص) دستور می دهد برای پاک کردن مؤمنان از آلودگی حب دنیا از آن ها صدقه بگیرد طبیعی است چون انسان علاقمند به اموال خود می باشد و به آن دلبستگی دارد، لذا گذشتن و دل کندن از مال در راه خدا موجب تزکیّه ی وی خواهد شد.