? علی(ع) می‌فرماید: «اللَّهَ سُبْحَانَهُ یَبْتَلِی خَلْقَهُ بِبَعْضِ مَا یَجْهَلُونَ أَصْلَه» (نهج‌البلاغه /خطبه192) در امتحانات خدا یک ابهامی هست تا معلوم بشود که قدرت تشخیص تو چقدر است و از حق انتخابت چطور استفاده می‌کنی؟

? خداوند با یک‌مقدار ابهام، کارها را پیش می‌بَرد؛ برای اینکه وضوح زیاد، حق انتخاب ما را محدود می‌کند و موجب می‌شود قدرت تشخیصِ ما امتحان نشود.

? قدرت تشخیص، پایه و گوهر حق انتخاب انسان است. برای اینکه قدرت تشخیص ما بالا برود باید یک‌کمی توضیحات و شفافیت برای ما کمتر بشود.

? خدا می‌خواهد قدرت تشخیص ما افزایش پیدا کند، نه اینکه صرفاً ما-به هر قیمتی- کار خوب و درست انجام بدهیم! برای اینکه قدرت تشخیص ما افزایش پیدا کند، خدا همه‌چیز را صریح و شفاف به ما توضیح نمی‌دهد، بلکه گاهی با اشاره می‌گوید و ما برای درک این اشاره‌ها، باید دقت کنیم.

? هدایت‌های الهی یک‌مقدار پیچیده و ظریف است؛ خدا با تمام حادثه‌ها، دارد با تو حرف می‌زند، اما برای درک آن، باید یک‌مقدار دقت کنی؛ ارزش تو به همین دقت و مراقبت است، ارزشت به این نیست که به‌هر قیمتی کار خوب انجام بدهی!

? علیرضا پناهیان