مدرسه علمیه زینبیه ایوان

روزه در ادیان الهی روزه از آن واجباتی است که در تمام ادیان الهی به عنوان یک رکن اصلی به شمار آمده است. علاوه بر اديان الهي مثل اسلام ، مسيحيت و يهوديت در طوايف دیگر که جزء اديان الهي نيستند مانند بت‌پرستان هند نيز اين امر وجود دارد؛ هرچند در جزئیات و کیفیت گرفتن روزه تفاوت­هایی وجود دارد. قرآن كريم در این خصوص مي‌فرمايد : «يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَي الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَّلَكُمْ تَتَّقٌون» ؛ اي کسانی كه ايمان آورده ايد، روزه بر شما نوشته شد، همان گونه كه بر كساني كه قبل از شما بودند، نوشته شده، تا پرهيزگار شويد. علامه طباطبايي مي فرمايد: از آيه شريفه «كما كتب علي الذين من قبلكم» بر مي آيد كه بر اديان آسماني گذشته نيز روزه واجب بوده است، هرچند در تورات و انجيلي كه امروز در دست يهودي ها و مسيحي ها است، چيزي كه دلالت بر وجوب روزه نمايد نيست و فقط روزه را بزرگ شمرده و ستوده اند، ولي در عين حال در سال چند روزي را به شيوه هاي مختلف روزه مي گيرند. علامه طبرسی مفسر بزرگ قرآن نیز بر وجوب روزه در میان همه ادیان تصریح می کند و می نویسد: روزه در میان انبیا و امت آنان همواره از زمان آدم تاکنون مورد توجه بوده است.

روزه در اديان ابتدايى روزه در ادیان ابتدایی و در ميان بوميان و قبايل ابتدايى تقدّس داشته است. از جمله مراسم های قبايل بومى آمريکا پرهيز از خوردن غذا بود. آنها بر این باور بودند که روزه گرفتن در کسب هدايت و راهنمايى از روح اعظم موثر است. نزد بسيارى از اقوام کهن نیز، پرهيز از خوردن و آشاميدن يکى از ابزار ندامت به درگاه خداوند (يان) و به عنوان فديه و کفاره گناهان بوده است. مردم کهن مکزيک نیز امساک از خوردن غذا را به عنوان کفاره گناهان به جا مي‌آوردند و مدت آن از يک روز تا چند سال متفاوت بود. پارسايان آن ها براى رفع مصيبت ها و بلاهاى همگانى، ماه ها از خوردن غذا خوددارى مى کردند.

در مصر کهن نيز پس از مرگ پادشاه، رعاياى او روزه مى گرفتند و از مصرف گوشت، نان، گندم، شراب و هر تفريحى پرهيز مى کردند. آن ها حتى از استحمام، تدهين (ماليدن روغن به موى سر) و بستر نرم هم خوددارى مى کردند

روزه در آيين يهود: در کتاب هاى عهد عتیق، از روزه داشتن انفرادى افرادى هم چون داود، عزرا، الياس، دانيال و ديگرانسخن گفته شده است حضرت موسي (عليه‌السلام ) نیز پيش از دريافت الواح عهد از يهوه، چهل شبانه‌روز در کوه سينا روزه گرفت و از خوردن و آشاميدن پرهيز کرد. همچنین درتورات آمده است كه خداوند به يعقوب نبي (عليه‌السلام ) فرمود : «فجعلك صائماً وَ متواضعاً »؛ خداوند ترا خاضع و روزه‌گير ساخت. همه این شواهد بيانگر آن است که روزه درميان يهوديان وجود داشته است و به آن توجه ویژه ای می­شده است.

روزه در آيين مسیحیت: در کتب مقدس مسیحیان نیز به وجوب روزه تصریح شده و روزه داری مورد ستایش قرار گرفته است. و در انجیل به روزه گرفتن حضرت مسیح (علیه السلام) به مدت چهل شبانه روز اشاره شده است.روزه مشهور مسیحیان چهل روز و پیش از عید فصح(پاک) است.

روزه در اسلام: در دین اسلام نیز از روزه به عنوان یکی از واجبات الهی نام برده شده است. در چندین آیه از قرآن، دستور روزه گرفتن در ماه رمضان و بسیاری از احکام مربوط به آن آمده است.در آیات دیگری نیز دستور روزه گرفتن به عنوان کفّاره برخی گناهان ذکر شده است.

1) هنگام افطار از آغاز کردن تغذیه با آب سرد، نوشابه و مانند اینها جدا خودداری کنید حتی اگر تشنه‏اید به جای آب سرد، کمی آب گرم یا چای کمرنگ میل کنید.

2) افطار را با خوردن خرما، کشمش، عسل و به طور کلی با قند طبیعی آغاز کنید.

3) خوردن چای شیرین کم‏رنگ، شیر گرم، فرنی، و حلیم کم روغن در آغاز افطار مناسب است.

4) نان و پنیر و سبزی و یا نان و پنیر و مغز گردو نیز برای افطار مناسب است.

5) سبزی را در افطار میل کنید، سبزی در سحری گاهی منجر به تشنگی در طول روز می‏شود.

6) از آشامیدن آب فراوان در وسط غذا خودداری کنید. آب در وسط غذا سبب رقیق شدن شیره گوارشی و اختلال در هضم می‏شود.

7) در زمان بین افطار تا سحر، البته با رعایت فاصله با غذا، آب کافی بیاشامید.

8) مصرف غذای خود را در زمان روزه‏داری به دو وعده منحصر کنید. برای افطار غذای پر حجم نخورید و افطار و شام را یکی کنید به نحوی که معده شما فرصت هضم غذا و خالی شدن آن قبل از غذای سحری را داشته باشد.

9) حتما برای صرف سحری، کمی زودتر از خواب برخیزید تا بدون عجله و با آرامش خاطر سحری بخورید حتی اگر میل به خوردن غذا در سحر ندارید آب، چای کمرنگ، شیر و مانند اینها را فراموش نکنید.

10) از خوردن تنقلات فراوان مانند بامیه، زولبیا، حلوا و … خودداری کنید.

11) حتما در غذای افطار به خصوص سحر، میوه میل کنید میوه‏جات به علت داشتن پتاسیم فراوان در ایجاد تعادل لازم املاح در خون دخالت می‏کنند و نیز آب فراوان دارند و این برای پیشگیری از تشنگی مفید است.

12) اگر در ماه رمضان دچار یبوست می‏شوید از خیسانده برگه آلو، انجیر و نیز از خورش‏های ملین مثل خورش آلو و خورش‏های سبزی‏دار بیشتر استفاده کنید.

13) در طول زمان روزه از رفتن به حمام داغ، خون دادن و کارهایی که موجب ضعف و بیحالی شود خودداری کنید.

14) معده خالی در هنگام افطار تحمل غذای سنگین را ندارد لذا خوردن غذاهای سهل‏الهضم و تقریبا نرم برای افطار مناسب است.

15) سالاد مکمل خوبی برای غذاها در ماه مبارک رمضان است.

16) بادنجان، فلفل و سایر ادویه‏ها گاهی موجب احساس تشنگی در طول روز می‏شود.

17) آشامیدن آب یخ یا نوشابه‏های سرد با معده خالی زیان‏بخش است.

18) کله‏پاچه، سیرابی و شیردان موجب تشنگی زیاد می‏شود لذا بهتر است میل نکنید ولی اگر مایلید میل کنید به صورت کم آب و کم نمک و آن هم در افطار میل کنید.

19) مصرف نوشابه‏های گازدار به طور کلی و در ماه مبارک رمضان به طور خاص ممکن است موجب تحریک در معده به خصوص معده افراد مبتلا به التهاب معده (گاستریت) شود.

20) خوردن حداقل یک لیوان شیر یا معادل آن ماست در افطار سفارش می‏شود.

21) در ماه مبارک رمضان بیش از سایر اوقات به بهداشت دهان و دندان توجه کنید و حتما بعد از صرف افطاری و سحری دندان‏های خود را به دقت مسواک کنید.

در اعمال سحر های ماه مبارک رمضان

 
1 ـ خوردن سحری ، ترک نکنید آن را حتی به یک دانه خرما باشد و در روایت وارد شده که خدای متعال و ملائکه صلوات می فرستند بر آنها که استغفار می کنند و در سحرها ، سحری می خورند

 
2 ـ خواندن سوره قدر در وقت سحری ، روایت شده که هر کس این سوره مبارکه را در وقت افطار کردن و سحری خوردن بخواند در مابین این دو وقت ثواب کسی که در راه خدا در خون خود بغلتد را دارا می باشد

 
3 ـ دعای سحر که امام باقر علیه السلام در سحر های ماه مبارک رمضان می خواندند

 
4 ـ خواندن دعای ابوحمزه ثمالی

 
5 ـ و برخی اعمال دیگر که در کتابهای دعا موجود می باشد

وصیت‌نامه حضرت علی(ع) نمادی از ایمان و وارستگی
پسرم حسن! تو و همه فرزندان و خاندانم و هر کس را که این نامه به او می رسد، به امور زیر سفارش می کنم:

- هرگز تقوای الهی را از یاد نبرید و کوشش کنید تا دم مرگ بر دین خدا باقی بمانید.

- همه با هم به ریسمان خدا چنگ بزنید و بر اساس ایمان به خدا، متحد باشید و از هم جدا نشوید. همانا از پیامبر خدا شنیدم که می فرمود: “اصلاح میان مردم، از نماز و روزه دائم، افضل است و چیزی که دین را نابود می کند، فساد و اختلاف است.”

- نزدیکان و خویشاوندان را از یاد نبرید. صله رحم کنید که صله رحم، حساب انسان را نزد خدا آسان می کند.

- مبادا گرسنه و بی سرپرست بمانند .

- با همسایگان خوش رفتاری کنید؛ پیامبر آن قدر در مورد همسایه سفارش کرد که ما گمان کردیم برای همسایگان از همسایه خود، ارث قرار می دهد.

- مبادا دیگران در عمل کردن به قرآن بر شما پیشی گیرند.

- توجه شایسته به نماز؛ چرا که نماز، ستون دین شماست.

-  رمضان؛ که روزه آن ماه، سپری است برای آتش جهنم.

- جهاد در راه خدا؛ از مال و جان خود در این راه، کوتاهی نکنید.

- زکات مال آتش خشم الهی را خاموش می کند.

- درباره امت پیامبران مبادا مورد ستم قرار گیرند.!

- درباره صحابیان پیامبرتان؛ زیرا رسؤل خدا درباره آنان سفارش کرده است.

- فقرا و تهیدستان را در زندگی خود شریک کنید.

- بردگان و کنیزان، آخرین سفارش پیامبر درباره آنها بود.

- با مردم به خوشی و نیکی رفتار کنید، همان طوری که قرآن دستور داده است و به ملامت مردم، ترتیب اثر ندهید.

- امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنید. نتیجه ترک آن، این است که بدان و ناپاکان بر شما مسلط خواهند شد و به شما ستم خواهند کرد. آن گاه هر چه نیکان شما دعا کنند، دعای آن ها مستجاب نخواهد شد.

- بر شما باد هنگام معاشرت، فروتنی و بخشش و نیکویی درباره یکدیگر! از کناره گیری از یکدیگر و قطع ارتباط و تفرقه و تشتت بپرهیزید.

- کارهای خیر را به مدد یکدیگر و به صورت گروهی انجام دهید و از همکاری در گناهان و اموری که موجب کدورت و دشمنی می شود، بپرهیزید .

- از خدا بترسید که کیفر خدا شدید است .

خداوند، نگهدار شما خاندان باشد و حقوق پیامبرش را در حق شما حفظ فرماید. اکنون با شما وداع می کنم و شما را به خدای بزرگ می سپارم و سلام و رحمتش را برای شما می خوانم.