مدرسه علمیه زینبیه ایوان

حکم محتلم شدن در ماه رمضان چیست؟

حکم محتلم شدن در ماه رمضان

پرسش:   اگر انسان در بین روز در ماه رمضان جنب شود باید همان موقع غسل کند؟

 پاسخ: کسى که در روز ماه رمضان محتلم شود از جهت روزه دار بودن لازم نیست غسل کند، بنابراین که اگر نماز ظهر و عصر را خوانده و بعد از ظهر محتلم شده است، لازم نیست تا قبل از مغرب غسل کند، ولى اگر نماز ظهر و عصر را نخوانده باشد باید براى نماز غسل کند.

پرسش:  اگر کسی بعد از نماز صبح در خواب محتلم شود چه باید کند؟

 پاسخ:  اگر برای روزه‏ دار چنین اتفاقی بیتفد روزه‏ اش صحیح است ولی باید برای نماز غسل یا تیمم کند  (رساله امام(ره) مسأله ۱۵۹۰ و ۱۶۱۹)

پرسش:  اگر کسی بداند اگر بخوابد چه شک داشته باشد چه یقین که محتلم می شود حکم روزه اش چیست.؟

پاسخ: خوابیدن اشکال ندارد و فرضا اگر محتلم شد باید به وظیفه خود عمل نماید یعنی اگر قبل از اذان صبح است باید غسل کند و اگر وقت تنگ است بدل از غسل تیمم نماید و اما اگر در روز محتلم شود لازم نیست فورا غسل کند بلکه می تواند تا وقتی که برای نماز وقت تنگ نشده است غسل را تأخیر بیندازد.

پرسش:  اگر مکلف در شب ماه مبارک رمضان قبل از اذان صبح از خواب بیدار شود و ببیند که محتلم گردیده است و به سبب مشکلاتی از قبیل سرد بودن آب یا حیا یا تنگی وقت غسل و تیمم نکرد، روزه‏ا ش چگونه است؟ اگر روزه ‏اش صحیح نیست، آیا باید کفاره بدهد؟ مقدار کفاره را ذکر کنید.

 پاسخ:  اگر جنب عمداً و بدون عذر شرعی تا اذان صبح غسل نکند یا اگر وظیفه او تیمم است، عمداً تیمم ننماید، روزه ‏اش باطل است و باید کفاره بدهد. مقدار کفاره او این است که یا باید دو ماه روزه بگیرد که‏ لااقل ۳۱ روز آن پی در پی باشد و یا شصت مسکین را اطعام کند؛ یعنی به شصت مسکین حداقل ۷۵۰ گرم گندم یا جو یا برنج یا خرما بدهد.

 اگر برای تیمم وقت ندارد، مثلاً موقع اذان صبح است و اذان شروع شده است، روزه‏ اش بدون غسل و تیمم صحیح است، در صورتی که در غسل یا تیمم کوتاهی نکرده باشد.

پرسش:  در یکی از شب‏های ماه مبارک رمضان نزدیک اذان صبح بیدار شدم، در حالی که جنب شده بودم و شدیداً تحت فشار ادرار بودم. به دست شویی رفتم. در آن اذان صبح شروع شد. این در صورتی بود که نه فرصت غسل کردن داشتم و نه فرصت تیمم. در هر صورت آن روز را روزه گرفتم. آیا روزه من صحیح است؟

  پاسخ:با توجه به این که فرصت غسل و فرصت تیمم نداشته ‏اید، روزه آن روز صحیح است و قضا و کفاره ندارد.

پرسش:  به علت کم رویی شبی نتوانستم غسل جنابت بکنم , لذا عمدا یک روز ماه رمضان را روزه نگرفتم , قضای آن و کفاره آن چگونه است ؟

 پاسخ: وظیفه شرعی شما انجام غسل جنابت بود ولی میتوانستید صبر کنید تا وقت تنگ شود و برای غسل وقت کافی نباشد و در آنصورت تیمم بدل از غسل جنابت می‏کردید و بعدا غسل  به جای می ‏آوردید و هر چند که بخاطر تاخیر در غسل کردن مرتکب گناه شده اید ولی روزه شما هم صحیح بود. ولی اگر عمدا غسل نکرده ‏اید و یا تیمم نکرده ‏اید باید قضای آن روزه را بگیرید و کفاره آن را بدهید.

کفاره آن عبارت است از شصت روز روزه گرفتن که ۳۱ روز آن باید پشت سرهم باشد و یا شصت مسکین طعام بدهید که به هرمسکین یک مد طعام (۷۵۰ گرم گندم یا آرد و …) داده شود. اگر هم ‏اکنون توان ادای کفاره را ندارید هرگاه توانستید و لو تدریجا آن را بپردازید.

نکات مهمی که باید درباره کفاره بدانید

کفاره مانند فطریه زمان محدودیت زمانی ندارد

نکته بسیار مهم در کفاره این است که باید حتما یا طعام بدهیم یا مطمئن باشیم فقیر صرف طعام کرده است وگرنه از گردن ما ساقط نمی شود.

کفاره
 یکی دیگر از واجبات مالی پر اهمیت که شاید بعد از زکات فطره بیشترین گستردگی و ابتلا را در بین مسلمانان داشته باشد کفاره است. خود واژه کفاره از ماده"کفر” و به معنی پوشاندن است. اما چرا به این واجب مالی کفاره می گویند؟

برای اینکه پوشاننده خطا یا کم کاری ای است که صورت گرفته. کفاره مختص همه ادیان هم هست البته با اشکال مختلف اما هدف در همه آنها جلب رضایت و فرو نشاندن خشم الهی است.

در زیر به چند نکته مهم و ضروری که دانستنش لازم است به اختصار اشاره می نماییم:

۱- محدودیت زمانی ندارد
کفاره مانند فطریه زمان محدودیت زمانی (از شب عید تا ظهر عید) ندارد البته نباید سهل انگاری هم کنیم و هر وقت توان پرداخت داشتیم باید این دِین الهی را بدهیم.

۲- جریمه ندارد!
اگر مثلا بیست روز کفاره بر گردن داریم و چند سال هم تاخیر انداخته ایم چیزی اضافه نمی شود و همان ۲۰ روز کفاره بر عهده ماست البته به قیمت روز.

۳- کفاره تاخیر چیست؟
آپس ن چیزی که در کفاره شنیده ایم با عنوان کفاره تاخیر  چیست؟ اگر ما امسال به هر دلیلی چند روز روزه نگرفته ایم واجب است تا قبل از ماه رمضان سال آینده قضایشان را بجا آوریم و کفاره شان را نیز هر وقت توانستیم بپردازیم. حالا اگر به دلیل تنبلی قضای برخی روزه ها را نگرفتیم باید یک کفاره هم تحت عنوان کفاره تاخیر بپردازیم و البته قضای روزه های باقی مانده را نیز بجا آوریم. حتی اگر شما ۱۰ سال روزه های قضایتان را تاخیر انداخته باشید کفاره تاخیر هم فقط یکبار واجب می شود.

۴- خودمان محاسبه کنیم
در کفاره هم مانند روزه اعلام مبلغ از سوی دفتر مرجع ضرورت ندارد و خود ما هم می توانیم مقدار آن را به قیمت روز محاسبه نماییم.

۵- مبلغ کفاره
کفاره به ازای هر روزی که روزه گرفته نشده (البته با عذر وگرنه کفاره جمع و غیره مقدارش بیشتر است) یک مدّ طعام (تقریباً ۷۵۰ گرم) گندم یا نان یا برنج و یا مانند آن به فقیر بپردازیم.

۶- به فقرا هم جنس خوب هدیه بدهیم
اینجا هم یادمان باشد که حتما به سراغ ارزان ترین مورد نرویم هرچند که همان هم کافی است ولی اگر خودمان برنج ایرانی می خوریم چه بهتر که به فقرا هم برنج ایرانی یا لااقل برنج بدهیم.

۷- کفاره زنی که بچه شیر می دهد
زنی که بچه شیر می دهد باید به مقدار هر روزى که روزه را افطار مى‌کند، یک کفاره به فقیر بپردازد و روزه را نیز قضا کند.

۸- اقساط بپردازیم!
کفاره روزه های امسال را می توانیم در چند نوبت به فقرا یا دفاتر مراجع پرداخت کرد.

۹- حتما طعام باشد
نکته بسیار مهم در کفاره این است که باید حتما یا طعام بدهیم یا مطمئن باشیم فقیر صرف طعام کرده است وگرنه از گردن ما ساقط نمی شود.

۱۰- با کفاره گندم برنج نخریم
بعد هم اگر مثلا کفاره را به قیمت گندم محاسبه کردیم نباید با آن برنج بخریم و به فقرا بدهیم چون مثلا با مبلغ ۳۰ کفاره گندم حداکثر معادل ۱۰ کفاره برنج می توانیم بدهیم و ۲۰ تا بر عهده ما می ماند. پس اگر گندم حساب کردیم همان گندم را بخریم و بدهیم یا اگر می خواهید به برنج تبدیل کنید از همان اول قیمت برنج را محاسبه و پرداخت نمایید.

خالکوبى چه حکمى دارد؟ آیا وضو با خالکوبی باطل است؟

خالکوبى چه حکمى دارد؟

قرار گرفتن مواد رنگی با منشاء خارجی در زیر پوست باعث تغییرات رنگی می شود که این حرکات را خالکوبی یا تاتو می نامیم .

(خالکوبی) چیست؟
انجام تاتو یا خالکوبی می تواند به دلیل یک رفتار فرقه ای و مذهبی و یا به خاطر زیبایی و یا جهت یک عقیده خاص و خیابانی باشد .

انجام خالکوبی با توجه به احتمال انتقال بیماری ها، در هیچ آرایشگاه و مرکزی مجاز نیست و خلاف قانون است. اقداماتی مثل خالکوبی یک کار شبه‌ درمانی است و باید با نظارت پزشک متخصص انجام شود.

تاتو هم نوعی خالکوبی به حساب می‌آید، اما اگر در حضور پزشک متخصص صورت بگیرد و نکات بهداشتی آن رعایت شود، مشکلی ندارد.

در صورتی که خالکوبی توسط افرادی صورت گیرد که به اصول بهداشتی و پزشکی آگاه نیستند، انواع بیماری‌های عفونی واگیردار و بیماری‌های پوستی از این طریق منتقل خواهند شد.

در این قسمت برای تکمیل بحث از نظر فقهی نظر بعضی مراجع عظام را در این مورد جویا شدیم که به این شرح است:

آیة الله مکارم شیرازی(مدظله):
سوال: خالکوبى چه حکمى دارد و آیا براى غسل و وضو مشکلى ایجاد مى کند؟
 هرگاه ضرر خاصّى براى بدن نداشته باشد عکسهاى موجب فساد اخلاق در آن نباشد جایز است و در هرحال براى وضو و غسل مشکلى ایجاد نمى کند.

سوال: آیا خالکوبی در اسلام حرام است؟ چرا؟
 حرام نیست مگر اینکه عکس های مستهجن باشد و یا اسامی مقدس که در حال عدم وضو یا جنابت مایه اشکال شود.

 آیة الله خامنه ای(دام ظله):
سوال: حكم حضرتعالى درباره تاتو كردن ابرو براى زنان چیست؟
ج) مانع ندارد، و اگر در نظر عرف زینت محسوب مى‌شود باید از نامحرم بپوشانند.

به طور کلی حکم خالکوبی براساس فتوای آیة الله خامنه ای مدظله العالی چنین است:

« خالکوبی حرام نیست و اثری که از آن در زیر پوست می گذارد مانع از رسیدن آب نیست و وضو و غسل با آن صحیح است.»

 آیة الله سیستانی(دام ظله):
سۆال: کاشتن ابرو برای زنان اشکال دارد یا خیر؟
جواب: کاشتن ابرو به جهت وضو و غسل اشکال دارد ولی خالکوبی کردن آن مانعی ندارد ….

سۆال: ایا داشتن خالکوبی بر روی بازو برای گرفتن وضو ایجاد اشکال می کند؟ چنانچه جواب مثبت است لطفا راهنمایی بفرمائید چه باید کرد؟
جواب: ایجاد اشکال نمی کند.

سۆال: آیا خانمهایی که دارای تاتو بر روی ابروهای خود می باشند می توانند به حج بروند؟
جواب: اشکال ندارد و به حج ضرری نمیرساند.

سۆال: تاتو کردن ابروها چه حکمی دارد ؟
جواب: مانعی ندارد ولی اگر زینت شمرده شود باید زنان از نامحرم آن را بپوشاند.

سۆال: تاتوکردن ابروها و لبها چه حکمی دارد؟
جواب: اشکال ندارد ولی زنها باید ان را چنانچه عرفا زینت حساب شود باید از نامحرم بپوشانند.

احکام نذر و عهد

احکام نذر و عهد

مسأله ۲۶۵۷ ـ نذر آن است که انسان برای خدا بر خود واجب کند که کار خیری را بجا آورد، یا کاری را که نکردن آن بهتر است ترک نماید.

مسأله ۲۶۵۸ ـ در نذر باید صیغه خوانده شود، و لازم نیست آن را به عربی بخواند، پس اگر بگوید چنانچه مریض من خوب شود برای خدا بر من است که ده تومان به فقیر بدهم، نذر او صحیح است، و اگر بگوید برای خدا نذر کردم چنین کنم، ـ بنا بر احتیاط واجب ـ باید عمل کند، ولی اگر نام خدا را نبرد و فقط بگوید نذر کردم، یا نام یکی از اولیای خدا را ببرد نذر صحیح نیست. و نذر اگر صحیح بود و مکلف به نذر خود عمداً عمل نکرد گناه کرده است، و باید کفاره بدهد، و کفاره وفا نکردن به نذر مانند کفاره مخالفت قسَم است، که بعداً خواهد آمد.

مسأله ۲۶۵۹ ـ نذر کننده باید بالغ و عاقل باشد، و به اختیار و قصد خود نذر کند، بنابراین نذر کردن کسی که او را مجبور کرده‌اند، یا به واسطه عصبانی شدن بی قصد یا بی‌اختیار نذر کرده، صحیح نیست.

مسأله ۲۶۶۰ ـ شخص سفیه ـ کسی که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف میکند ـ اگر مثلاً نذر کند چیزی به فقیر بدهد صحیح نیست، و همچنین شخص مفلّس اگر نذر کند که مثلاً چیزی از اموالی که از تصرف در آنها منع شده به فقیر بدهد، صحیح نیست.

مسأله ۲۶۶۱ ـ نذر زن بدون اذن قبلی، یا اجازه بعدی شوهر در آنچه با حقّ استمتاع او منافات دارد، صحیح نیست، حتی اگر قبل از ازدواج نذر کرده باشد. و صحت نذر زن در اموالش بدون اجازه شوهر محل اشکال است، پس باید رعایت احتیاط شود، مگر در حج و زکات و صدقه و احسان به پدر و مادر و صله ارحام.

مسأله ۲۶۶۲ ـ اگر زن با اجازه شوهر نذر کند، شوهرش نمی‌تواند نذر او را به هم بزند، یا او را از عمل کردن به نذر جلوگیری نماید.

مسأله ۲۶۶۳ ـ در نذر فرزند، اجازه پدر شرط نیست، ولی اگر پدر یا مادر از عملی که آن را نذر کرده است، منعش کنند ـ اگر نهی آنها از روی شفقت باشد و مخالفت موجب ایذاء آنها باشد ـ نذرش باطل می‌شود.

مسأله ۲۶۶۴ ـ انسان کاری را می‌تواند نذر کند که انجام آن مقدور باشد، بنابراین کسی که مثلاً نمی‌تواند پیاده کربلا برود، اگر نذر کند که پیاده برود، نذر او صحیح نیست، و اگر در وقت نذر مقدور باشد و بعداً عاجز شود، نذر باطل می‌شود و چیزی بر او نیست بجز در موردی که نذر روزه کند که اگر از انجام آن عاجز شد احتیاط واجب آن است که یا بجای هر روز «۷۵۰» گرم غذا به فقیری صدقه بدهد، یا ۱٫۵ کیلو به کسی بدهد که بجای او آن روزه را بگیرد.

مسأله ۲۶۶۵ ـ اگر نذر کند که کار حرام یا مکروهی را انجام دهد، یا کار واجب، یا مستحبی را ترک کند، نذر او صحیح نیست.

مسأله ۲۶۶۶ ـ اگر نذر کند که کار مباحی را انجام دهد یا ترک نماید، چنانچه بجا آوردن آن و ترکش شرعاً از هر جهت مساوی باشد، نذر او صحیح نیست، و اگر انجام آن از جهتی شرعاً بهتر باشد و انسان به قصد همان جهت نذر کند، مثلاً نذر کند غذائی را بخورد که برای عبادت قوّت بگیرد، نذر او صحیح است؛ و نیز اگر ترک آن از جهتی شرعاً بهتر باشد، و انسان برای همان جهت نذر کند که آن را ترک نماید، مثلاً برای اینکه دود مضر و مانع انجام وظایف شرعی به نحو احسن است نذر کند آن را استعمال نکند، نذر او صحیح میباشد، ولی اگر بعداً ترک استعمال دود برای او ضرر داشته باشد، نذر او باطل می‌شود.

مسأله ۲۶۶۷ ـ اگر نذر کند نماز واجب خود را در جایی بخواند که به خودی خود ثواب نماز در آنجا زیاد نیست، مثلاً نذر کند نماز را در اتاق بخواند، چنانچه نماز خواندن در آنجا از جهتی شرعاً بهتر باشد مثلاً به واسطه اینکه خلوت است و انسان حضور قلب پیدا می‌کند، اگر نذر او برای آن جهت باشد صحیح است.

مسأله ۲۶۶۸ ـ اگر نذر کند عملی را انجام دهد، باید همان‌طور که نذر کرده بجا آورد، پس اگر نذر کند که روز اوّل ماه صدقه بدهد، یا روزه بگیرد، یا نماز اوّل ماه بخواند، چنانچه قبل از آن روز یا بعد از آن بجا آورد کفایت نمی‌کند. و نیز اگر نذر کند که وقتی مریض او خوب شد صدقه بدهد، چنانچه پیش از آنکه خوب شود صدقه را بدهد کافی نیست.

مسأله ۲۶۶۹ ـ اگر نذر کند روزه بگیرد ولی وقت و مقدار آن را معین نکند، چنانچه یک روز روزه بگیرد کافی است، و اگر نذر کند نماز بخواند و مقدار و خصوصیات آن را معین نکند، اگر یک نماز دو رکعتی بخواند، یا نماز وتر را بخواند کفایت میکند، و اگر نذر کند صدقه بدهد و جنس و مقدار آن را معین نکند، اگر چیزی بدهد که بگویند صدقه داده، به نذر عمل کرده است، و اگر نذر کند کاری برای خدا بجا آورد، در صورتی که یک نماز، یا یک روز روزه بگیرد، یا چیزی صدقه بدهد، نذر خود را انجام داده است.

مسأله ۲۶۷۰ ـ اگر نذر کند روز معینی را روزه بگیرد، باید همان روز را روزه بگیرد، و در صورتی که عمداً روزه نگیرد، باید گذشته از قضای آن روز، کفاره هم بدهد، ولی در آن روز اختیاراً می‌تواند مسافرت کند و روزه را نگیرد، و چنانچه در سفر باشد لازم نیست قصد اقامت کرده و روزه بگیرد، و در صورتی که از جهت سفر یا از جهت عذر دیگری مثل مرض، یا حیض روزه نگیرد، لازم است روزه را قضا کند ولی کفاره ندارد.

مسأله ۲۶۷۱ ـ اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند، باید کفاره بدهد.

مسأله ۲۶۷۲ ـ اگر نذر کند که تا وقت معینی عملی را ترک کند، بعد از گذشتن آن می‌تواند آن عمل را بجا آورد، و اگر پیش از گذشتن آن وقت از روی فراموشی، یا ناچاری انجام دهد، چیزی بر او واجب نیست، ولی باز هم لازم است که تا آن وقت آن عمل را بجا نیاورد، و چنانچه دوباره پیش از رسیدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد باید کفاره بدهد.

مسأله ۲۶۷۳ ـ کسی که نذر کرده عملی را ترک کند، و وقتی برای آن معین نکرده است، اگر از روی فراموشی یا ناچاری یا غفلت یا اشتباه، آن عمل را انجام دهد، یا کسی او را مجبور کند، یا جاهل قاصر باشد، کفاره بر او واجب نیست ولی نذر باقی است، پس اگر بعد از آن از روی اختیار آن را بجا آورد، باید کفاره بدهد.

مسأله ۲۶۷۴ ـ اگر نذر کند که در هر هفته روز معینی مثلاً روز جمعه را روزه بگیرد، چنانچه یکی از جمعه‌ها عید فطر یا قربان باشد، یا در روز جمعه عذر دیگری مانند سفر یا حیض برای او پیدا شود، باید آن روز را روزه نگیرد و قضای آن را بجا آورد.

مسأله ۲۶۷۵ ـ اگر نذر کند که مقدار معینی صدقه بدهد، چنانچه پیش از دادن صدقه بمیرد، لازم نیست آن مقدار را از مال او صدقه بدهند، و بهتر این است که بالغین از ورثه آن مقدار را از سهم خود از طرف میت صدقه بدهند.

مسأله ۲۶۷۶ ـ اگر نذر کند که به فقیر معینی صدقه بدهد، نمی‌تواند آن را به فقیر دیگر بدهد، و اگر آن فقیر بمیرد، لازم نیست آن را به ورثه او بدهد.

مسأله ۲۶۷۷ ـ اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت أبا عبدالله علیه‌السلام مشرّف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست، و اگر به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند، چیزی بر او واجب نیست.

مسأله ۲۶۷۸ ـ کسی که نذر کرده زیارت برود و غسل زیارت و نماز آن را نذر نکرده، لازم نیست آنها را بجا آورد.

مسأله ۲۶۷۹ ـ اگر برای حرم یکی از امامان، یا امامزادگان نذر کند و مصرف معینی را در نظر نداشته باشد، باید آن را در تعمیر و روشنایی و فرش حرم و مانند اینها مصرف کند، و اگر ممکن نشد یا آن حرم به کلی بی‌نیاز بود، در راه کمک به زوّار مستمند آن حرم مصرف نماید.

مسأله ۲۶۸۰ ـ اگر برای پیامبر صلی الله علیه و آله یا یکی از ائمه علیهم السلام یا یکی از امامزادگان یا علمای پیشین و مانند آنها چیزی را نذر کند، چنانچه مصرف معینی را قصد کرده است باید به همان مصرف برساند، و اگر مصرف معینی را قصد نکرده است باید به مصرفی برساند که نسبتی به آن حضرت داشته باشد، مثلاً بر زوّار فقیر او صرف نماید و یا به مصارف حرم او برساند، و یا در امری که موجب اعلای نام اوست صرف کند.

مسأله ۲۶۸۱ ـ گوسفندی را که برای صدقه، یا برای یکی از امامان نذر کرده‌اند، اگر پیش از آنکه به مصرف نذر برسد شیر بدهد یا بچه بیاورد، مال کسی است که آن را نذر کرده مگر آنکه قصدش اعم باشد، ولی پشم گوسفند و مقداری که چاق می‌شود جزء نذر است.

مسأله ۲۶۸۲ ـ هرگاه نذر کند که اگر مریض او خوب شود یا مسافر او بیاید، عملی را انجام دهد، چنانچه معلوم شود که پیش از نذر کردن مریض خوب شده، یا مسافر آمده است، عمل کردن به نذر لازم نیست.

مسأله ۲۶۸۳ ـ اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سید، یا کس دیگری شوهر دهد، نذر آنان نسبت به دختر اعتبار ندارد و تکلیفی بر او ثابت نمی‌کند.

مسأله ۲۶۸۴ ـ هرگاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد کاری را انجام دهد، بعد از آنکه حاجتش برآورده شد، باید آن کار را انجام دهد، و نیز اگر بدون آنکه حاجتی را ذکر کند، عهد کند که کاری را انجام دهد، آن عمل بر او واجب می‌شود.

مسأله ۲۶۸۵ ـ در عهد هم مثل نذر باید صیغه خوانده شود، مثلاً بگوید با خدا عهد کردم چنین کنم، و لازم نیست کاری را که عهد میکند انجام دهد شرعاً بهتر باشد، بلکه کافی است شرعاً از آن نهی نشده باشد، و در نظر عقلا رجحان داشته باشد، یا برای آن شخص مصلحتی دربرداشته باشد، و اگر بعد از عهد طوری شد که آن عمل مصلحتی نداشت یا شرعاً مرجوح شد، هرچند مکروه شده باشد لازم نیست به آن عمل کند.

مسأله ۲۶۸۶ ـ اگر به عهد خود عمل نکند، گناه کرده است و باید کفاره بدهد، یعنی: شصت فقیر را سیر کند، یا دو ماه پی‌درپی روزه بگیرد، یا یک بنده آزاد کند.

آداب حمام رفتن در دین اسلام

آداب حمام رفتن

بهداشت جسمی یکی از ارکان مهم در سبک زندگی اسلامی است، به طوری که در احادیث و روایات، نظافت شخصی و استحمام بسیار مورد تاکید قرار گرفته است.
 
در دین مبین اسلام، معنویت و نظافت ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و گواه این امر وارد شدن احکام غسل های متعدد واجب و مستحبی است که همگی در ارتباط با احکام عبادی مطرح گردیده و بالارفتن ثواب عبادات مختلف مشروط به انجام این فریضه شده است.
 
امام رضا علیه السلام در سفارشی، استحمام را دارای فواید بسیاری دانسته و می فرمایند: حمام منافع زیاد و قابل توجهى دارد. مزاج آدمى را به اعتدال می کشاند. چرک و پلیدى را بر طرف می کند. رگ هاى تن را از کوچک و بزرگ همه را نرم و ملایم می سازد. اعضاء را تقویت می کند. فضولات بدن را زایل می نماید؛ مواد زاید را ذوب و نابود می گرداند و عفونت را از میان می برد.
 
و در سفارشی دیگر برای جلوگیری از ابتلا به برخی از ناراحتی ها می فرمایند: اگر قبل از حمام در قسمت سر و گردن احساس درد می کردید، موقتا از حمام خودداری کنید.
 
نیز فرمود : هر که غسل کند از آبی که از غسل مردم جمع شده باشد در حمام و خوره به او برسد، ملامت نکند مگر خود را.
 
امام رضا (ع) همچنین فرموده اند: کسى که می خواهد در پوست بدنش جوش و تاول پیدا نشود، قبل از اینکه داخل گرمابه شود، یا میان آب گرم برود، به بدن خود روغن بنفشه بمالد.
هرگاه خواستی حمام بروی و در سر خود ناراحتی پیدا نکنی، هنگام ورود به حمام ‌ابتدا پنج جرعه آب گرم بنوش، در این صورت به خواست خدای تعالی، از سردرد و درد شقیقه در امان خواهی بود

امام رضا علیه السلام در بیانی دیگر افراط در حمام کردن را نهی کرده اند.
 
سلیمان جعفرى می گوید حضرت رضا علیه السلام فرمود: حمام یک روز در میان گوشت بدن را زیاد می کند، و هر روز حمام رفتن، پیه‏هاى کلیه را آب می سازد.
 
امام رضا علیه السلام در سخنانی جامع آداب حمام کردن را برشمرده می فرماید: َإِذَا أَرَدْتَ دُخُولَ الْحَمَّامِ وَ أَنْ لاتَجِدَ فِى رَأْسِکَ مایُۆْذیکَ، فَابْدَأْ عِنْدَ دُخُولِ الْحَمَّامِ بِخَمْسِ حَسَواتِ ماءٍ حارٍّ فَإِنَّکَ تَسْلَمُ بِإِذْنِ اللَّهِ تَعالى مِنْ وَجَعِ‏الرَّأسِ وَالشَّقیقَةِ. وَ قیلَ خَمْسَةُ أَکُفِّ ماءٍ حارٍّ تَصُبُّها عَلى رَأْسِکَ عِنْدَ دُخُولِ الْحَمَّامِ. وَ اعْلَمْ أَنَّ تَرْکیبَ الْحَمَّامِ عَلى تَرْکیبِ الْجَسَدِ. لِلْحَمَّامِ أَرْبَعَةُ أَبْیاتٍ مِثْلُ أَرْبَعِ طَبائِعٍَ. أَلْبَیْتُ الْأَوَّلُ: بارِدٌ یابِسٌ، وَالثّانی: بارِدٌ رَطْبٌ، وَالثّالثُ: حارٌّ رَطْبٌ، وَالرّابِعُ. حارٌّ یابِسٌ .
 
هرگاه خواستی حمام بروی و در سر خود ناراحتی پیدا نکنی، هنگام ورود به حمام ‌ابتدا پنج جرعه آب گرم بنوش، در این صورت به خواست خدای تعالی، از سردرد و درد شقیقه در امان خواهی بود. بعضی گفته‌اند هنگام ورود به حمام پنج مشت آب گرم‌ روی سر خود بریز.
 
بدان که حمام هم ترکیبی مانند ترکیب بدن دارد، یعنی همان‌طور که‌ بدن دارای چهار طبع است حمام نیز دارای چهار خانه می‌باشد: خانه اول: سرد و خشک است، خانه دوم: سرد و مرطوب، خانه سوم: گرم و مرطوب، و خانه چهارم: گرم و خشک.
 
توصیه هایی از سایر امامان درباره استحمام
امام علی (ع) حمام را خانه خوبی می دانند که در آن انسان به یاد آتش دوزخ می افتد و چرک و کثافات را از خود دور می کند.
 
امام موسی کاظم (ع) نیز فرموده اند: «یک روز در میان به حمام رفتن بر گوشت بدن می افزاید و هر روز حمام رفتن، پیه کلیه ها را آب می کند.»
 
امام صادق (ع) نیز آدابی برای استحمام قائلند به طوریکه می فرمایند: «پس از خروج از حمام پاها را بشویید که درد سر را برطرف می کند و به هنگام خروج عمامه بگذارید (یعنی سر را بپوشانید)».
 
همچنین ایشان مصرف روغن برای نظافت و نشاط پوست را توصیه کرده و فرموده اند: «روغن پوست را نرم و عقل را زیاد می کند و مجاری آب بدن را پاک می سازد و آلودگی تن را از بین می برد و رنگ پوست را روشن می گرداند.»
 
آداب حمام رفتن در دین اسلام
- یک روز در میان حمام کردن
- خواندن اذکار مخصوص
- ریختن آب گرم بر سر و پاها در ابتدای ورود
- خوردن جرعه ای از آب حمام (چرا که رفع ناراحتی مثانه می کند)
- نخوردن آب سرد در حمام
- عدم استحمام با آب سرد (زمانی که ترس بیمار شدن می رود)
- ریختن آب سرد بر روی پاها پس از خروج از حمام (که درد بدن را می برد)
- شانه نزدن و مسواک نزدن در حمام
- در حال گرسنگی حمام نرفتن
- با شکم پر حمام نرفتن
- در حال روزه حمام نرفتن
- زدودن موهای اضافه بدن
- شستن سر با گل ختمی و سدر
- بستن لنگ در حمام
- بستن سر پس از خروج از حمام
- قرآن نخواندن در حمام در حالت عریان
-  روغن مالی بدن (ماساژ)
- پس از حمام خواندن دو رکعت نماز مستحب است.